Verstrekking Laatste Wil Middel en Gezondheid.

De invloed van het al dan niet kunnen beschikken over het Laatste Wil Middel op het welzijn en de gezondheid.

Hulpverleningsgesprekken met betrokkenen door Wim van Dijk.

Inleiding

Wetten dienen de actuele moraal te representeren. Het gaat in de wet om het respecteren van het zelfbeschikkingsrecht, rechtvaardigheid, het principe van barmhartigheid, en om het voorkomen van het toebrengen van schade of het lijden aan toegebrachte schade (fysiek en/of psychisch). De wetgever respecteert echter niet het zelfbeschikkingsrecht van degenen die om hen dwingende redenen het Laatste Wil Middel willen hebben, maar dat niet mogen aanschaffen en berokkent hen psychische en/of psychosomatische schade.

Lichamelijke klachten en psychische problemen zijn zeer nauw met elkaar verbonden. Onopgeloste psychische problemen veroorzaken spanning en onrust; stress; (nachtelijk) malen met paniekaanvallen; angstklachten; depressieve klachten en relatieproblemen. Deze klachten kunnen gepaard gaan met lichamelijke klachten, zoals: spanningshoofdpijn; slaapklachten; spierpijn; rugklachten; maagklachten; buikklachten; longproblemen; infecties; hartkloppingen; impotentie en frigiditeit; en bij langdurige psychische problemen ook ziekten als kanker en hart- en vaataandoeningen. Een psychisch probleem kan volgens Dethlefsen klachten veroorzaken in een vergelijkbaar deel van het lichaam: bv. is een last te zwaar om te dragen, dan kunnen (lage) rugklachten ontstaan. Duren deze klachten te lang, dan somatiseren ze (“verlichamelijken”). Bv. na aanhoudende rugklachten ontstaat vervorming of schade aan de wervelkolom, die daarna niet meer verholpen kan worden en dat leidt tot blijvende klachten.

Verslag t.a.v. de gesprekken met mensen die het Laatste Wil Middel hebben weten aan te schaffen (vaak voor echt veel geld. Denk aan Mexico, Peru, Oekraïne, Rusland en China).

Een grote groep had zich door de wetgeving en de rechtszaken gecriminaliseerd gevoeld voor wat betreft het aanschaffen van het Laatste Wil Middel. Ze hadden hun kind(eren) niet durven vertellen dat ze het Laatste Wil Middel hadden willen aanschaffen vanwege de strafbaarheid daarvan. Ze kregen slaapklachten, depressieve klachten, angstklachten, voelden zich wanhopig en eenzaam (vooral de alleenstaanden). Enkele paren kregen daarnaast relationele problemen: bv. de een wilde het niet vertellen aan de kinderen of het middel aanschaffen en vond dat gevaarlijk, de ander wilde er transparant over zijn of het aanschaffen (bv. het voorkomen van dementie in de ene familie wel en in de andere niet).

Een speciale groep waren degenen met in hun familie de voorbeelden van dementie, hersenbloedingen of herseninfarcten, hartinfarcten, etc.  Als je jong bent gaat veel daarvan aan je voorbij, maar naarmate je toekomst korter wordt dan je verleden realiseer je je wat je vermoedelijk gaat overkomen: “Met het ouder worden komen de gebreken”. Het schrikbeeld was en/of het niemand meer te kennen, ook zichzelf niet en/of van het incontinent te zijn en/of van “gevoerd te moeten worden” en/of geïmmobiliseerd te zijn en/of… Vul het maar in. De grootste gemene deler was het onder geen beding “opgesloten te willen worden in een verzorgingstehuis”., “niet in een volledig afhankelijke situatie terecht te willen komen”, “aan dementie, Parkinson, de gevolgen van een beroerte of van hartfalen te willen lijden”, et cetera. Er niet uit te mogen stappen op het moment dat ze dat zelf wilden had psychische en psychosomatische klachten veroorzaakt.

Algemeen geldt:

Het merendeel van de gesprekpartners had meer of minder last van een gevoel van onbehagen en zich niet lekker voelen, van spanning en onrust. Hun meestal machteloze zoektocht naar het Laatste Wil Middel riep veel stress op. Het (nachtelijk) malen over wat hen zonder regie over hun eigen dood mogelijk te wachten zou staan (met het lijden van naasten met een moeizaam en/of pijnlijk levenseinde voor ogen) leidde tot depressieve klachten, angsten en soms paniekaanvallen. Vooral de alleenstaanden die dit proces niet voldoende konden delen met anderen, voelden zich daadwerkelijk alleen en eenzaam. Zeker de helft had lichte tot zwaardere psychosomatische klachten, eventueel naast andere aandoeningen, zoals én lage rugklachten én spanningshoofdpijn. Na afloop van het gesprek heb ik er meestal iets over opgeschreven, maar niet als voor een soort wetenschappelijk onderzoek (achteraf jammer natuurlijk). Ik heb zonder dieper gaande intakes geen DSM-diagnose kunnen stellen. Hieronder doe ik vooral in kwalitatieve zin verslag met een kwantitatieve inschatting. Het gaat om klachten die volgens de betrokkenen waren ontstaan tijdens het proces om het Laatste Wil Middel te kunnen verkrijgen en die ze niet eerder of sinds langere tijd niet meer hadden gehad. Wat hen betreft was er dus sprake van causaliteit.

Overzicht van de klachten:

1. In ten minste een op de drie à vier gevallen had de betrokkene slaapklachten, zoals slecht inslapen, regelmatig woelen en malen, korte slaapjes, et cetera. De gevolgen waren moe wakker worden, sneller geïrriteerd en gefrustreerd zijn, en soms verminderd privé- en maatschappelijk functioneren.
2. In ten minste twintig gevallen: spanningshoofdpijn met nekklachten.
3. In een tiental gevallen: lage rugklachten.
4. In een tiental gevallen was sprake van keelproblemen met prikkelhoest of droge hoest en dergelijke.
5. In een tiental gevallen: maagpijn, zure oprispingen, een vol gevoel.
6. In een vijftal gevallen: darmklachten met afwisselend diarree en vervelende pijnlijke harde stoelgang.
7. In een drietal gevallen waren er longproblemen met bronchitis-achtige klachten en soms met astmatische aanvallen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat zij een verleden hadden met deze klachten en dat voor het ontstaan een causale relatie met het Laatste Wil Middel-proces minder waarschijnlijk lijkt.
8. In twee gevallen: beangstigende hartkloppingen, niet in onderzoek terug te voeren tot daadwerkelijke hartproblemen.
9. In twee gevallen: hyperhidrosis, d.w.z. nachtelijk bezweet wakker schrikken, liggen malen en slecht kunnen slapen. Na het verkrijgen van het Laatste Wil Middel was het malen sterk verminderd en het nachtzweet was verdwenen.
10. In een geval: bij psychische problemen kreeg de betrokkene in het verleden last van zodanige schouderpijn, dat dit regelmatig had geleid tot ziekteverlof. Jarenlang had hij er geen last meer van gehad, maar bij de zoektocht naar het Laatste Wil Middel was de pijn in verhevigde mate teruggekomen. Na het verkrijgen van het Laatste Wil Middel was de pijn snel verdwenen.
11. Impotentie of frigiditeit (beide nog steeds een taboe?) is in de gesprekken niet aan de orde geweest, hoewel dat gezien de soms relationele problemen niet uitgesloten zou zijn.
12. Ziekten als kanker en hart- en vaataandoeningen kunnen meer op langere termijn een gevolg zijn van chronische psychische klachten en stress. Het zou interessant zijn naar het ontstaan van deze ziekten in relatie tot de verkrijgingsproblematiek van het Laatste Wil Middel onderzoek te doen.

In het algemeen geldt tevens:

Het bezit van het Laatste Wil Middel hadden de geïnterviewden ervaren als een “nieuw begin”. De angst voor het verlies van de regie over het eigen levenseinde was verdwenen. De grote opluchting die ze daarbij hadden gevoeld is voor anderen nauwelijks in te voelen. Door het vinden van vrede in zichzelf na het verkrijgen van het Laatste Wil Middel hadden ze vaak rustig kunnen praten met hun geliefden en naasten over de omstandigheden waarin ze hun levensbeëindiging wensten. Ze hadden afspraken kunnen maken over de benodigde steun als het zover zou zijn. De kwaliteit van hun leven was daarmee met een sprong vooruit gegaan. Geleidelijk hadden ze hun leven weer “als vanouds” opgepakt in hun relaties, maatschappelijk functioneren en in hun vrijetijdsbeoefening.

Vaak hebben ze mij gezegd: “Sinds ik het middel heb merk ik pas wat een rust me dat geeft” of “Ik dacht dat ik gewoon het middel zou verkrijgen, maar ik merk toch dat er een steen van me is afgevallen.”

Al met al en de combinatie van aandoeningen in aanmerking genomen hadden zeker 1 op de 4 à 5 mensen die ik heb gesproken i.v.m. het verstrekken van het Laatste Wil Middel echt geleden onder het feit dat de wetgever het verkrijgen daarvan onmogelijk wenst te maken. Dat moeten we niet willen.

Word lid. Slechts €12,50 per jaar. Je kunt altijd opzeggen.

Wim van Dijk.